Các mối quan hệ trong hội đồng quản trị có thể cản trở thực hiện ESG

Các mối quan hệ trong hội đồng quản trị có thể cản trở thực hiện ESG

Khi Việt Nam đang đẩy nhanh lộ trình đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0, một nghiên cứu mới cho thấy các mối quan hệ trong hội đồng quản trị của doanh nghiệp có thể cản trở thay vì thúc đẩy hiệu quả thực hiện các cam kết ESG.

Trên cuộc đua toàn cầu hướng tới phát triển bền vững, hội đồng quản trị trong các doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ đóng vai trò như kim chỉ nam, dẫn dắt doanh nghiệp thực hiện hiệu quả các cam kết về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Việt Nam không phải là ngoại lệ. Khi ngày càng nhiều nhà đầu tư và cơ quan quản lý yêu cầu minh bạch ESG, thành phần và cách vận hành của hội đồng quản trị đang được giám sát chặt chẽ hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Finance Research Letters, với sự tham gia của các giảng viên từ Đại học RMIT Việt Nam, đã đưa ra cảnh báo đáng chú ý: những giám đốc có quan hệ rộng trong giới doanh nghiệp – từng được xem là nguồn lực quý giá – thực chất có thể dễ gặp “phốt” liên quan đến ESG. Nghiên cứu với tiêu đề “Do board networks fuel ESG controversies?” đã phân tích hơn 15.000 quan sát theo năm của các công ty Hoa Kỳ từ 2004 đến 2023. Nhóm nghiên cứu đã chỉ ra một xu hướng nhất quán: các công ty có hội đồng quản trị có mối quan hệ rộng thường dễ gặp “phốt” về ESG hơn, chẳng hạn như vi phạm môi trường, tranh chấp lao động và bê bối quản trị. 

Tiến sĩ Irfan Haider Shakri, tác giả chính của nghiên cứu, giảng viên ngành Tài chính tại RMIT Việt Nam, chia sẻ: “Phát hiện khiến quan niệm lâu nay rằng càng nhiều mối quan hệ thì quản trị càng hiệu quả - có phần lung lay”. 

“Trên thực tế, hội đồng quản trị có quá nhiều mối quan hệ có thể trở thành “buồng vang thông tin”, nơi người bên trong chỉ nghe những gì họ muốn nghe với phần phản biện yếu ớt và vai trò giám sát bị lu mờ”. 

Hệ lụy đối với Việt Nam trên hành trình thực thi ESG 

Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu và cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Điều đó có nghĩa thực hành ESG không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để tiếp cận vốn và thị trường quốc tế. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc một giám đốc tham gia nhiều hội đồng quản trị vẫn thường được xem là dấu hiệu của uy tín và có tầm ảnh hưởng. 

Tiến sĩ Phạm Nguyễn Anh Huy, giảng viên cấp cao ngành Tài chính tại RMIT Việt Nam, nhận định: “Nghiên cứu này là hồi chuông cảnh tỉnh. Doanh nghiệp Việt Nam cần cân bằng giữa mạng lưới quan hệ của hội đồng quản trị với tính độc lập và mức độ cam kết. Việc một giám đốc ‘ôm đồm’ quá nhiều vị trí có thể làm giảm khả năng giám sát và phản biện với các vấn đề ESG, đặc biệt trong bối cảnh rủi ro về danh tiếng ngày càng cao”.

Tiến sĩ Phạm Nguyễn Anh Huy (trái) và Tiến sĩ Irfan Haider Shakri (phải) Tiến sĩ Phạm Nguyễn Anh Huy (trái) và Tiến sĩ Irfan Haider Shakri (phải)

Thực tế, nghiên cứu cho thấy các giám đốc quá bận rộn có xu hướng ưu tiên giữ gìn hình ảnh và sự trung thành, thay vì lên tiếng trước hành vi phi đạo đức, nhất là trong những thị trường mà áp lực từ các bên liên quan và khung pháp lý về ESG vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

Lỗ hổng chính sách và những cải cách cần thiết

Trong khi Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu đang siết chặt quy định về minh bạch hội đồng quản trị và giới hạn số vị trí mà một giám đốc có thể nắm giữ, thì Việt Nam vẫn chưa có hướng dẫn rõ ràng về vấn đề này.

Nhóm nghiên cứu đã đề xuất ba khuyến nghị chính nhằm hỗ trợ cải cách tại Việt Nam: 

  1. bắt buộc công khai thông tin về những vị trí mà các thành viên hội đồng quản trị đang nắm giữ;

  2. áp dụng giới hạn số lượng công ty mà một cá nhân có thể tham gia với tư cách thành viên hội đồng quản trị, nhằm đảm bảo năng lực giám sát hiệu quả; và

  3. dịch chuyển trọng tâm từ “ai” đang ngồi trong hội đồng sang “cách thức” mà họ tham gia, tức là chú trọng đến hành vi và mức độ gắn kết, thay vì chỉ tập trung vào cơ cấu.

Những cải cách này có thể góp phần củng cố niềm tin với doanh nghiệp Việt khi họ tham gia thị trường toàn cầu đang ngày càng chú trọng đến ESG và điều hướng giữa các rủi ro chuyển đổi carbon. 

Cần xem xét một số phương pháp nhằm nâng cao chất lượng quản trị ESG. (Hình: Unsplash) Cần xem xét một số phương pháp nhằm nâng cao chất lượng quản trị ESG. (Hình: Unsplash)

Định hướng sắp tới

Chuyển đổi xanh tại Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng, với nhiều chính sách thúc đẩy tài chính bền vững và ESG được lồng ghép vào nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, nếu các vấn đề trong nội bộ hội đồng quản trị không được xử lý, ngay cả những chiến lược ESG đầy thiện chí nhất cũng có thể sụp đổ từ bên trong.

“Cơ cấu hội đồng quản trị cần thay đổi song song với cam kết ESG của doanh nghiệp”, Tiến sĩ Huy nhấn mạnh. “Các công ty Việt Nam không thể chỉ làm cho có mà cần một nền tảng quản trị thực chất và gắn kết”.

Trong hành trình hướng đến phát triển bền vững, chất lượng thay vì số lượng của các mối quan hệ trong hội đồng quản trị sẽ quyết định liệu tham vọng ESG có thể trở thành hiện thực hay không. 

02/07/2025

Share

Tìm hiểu thêm

Tin tức liên quan

Woman scanning milk jug in supermarket

Làm gì để đối phó với vấn nạn làm giả sản phẩm thiết yếu?
Kinh doanh và Quản trị
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 10/07/2025

Chuyên gia về quản lý chuỗi cung ứng và logistics mách nước cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng cách đối phó hiệu quả hơn với vấn nạn hàng giả luôn khiến dư luận xã hội bức xúc.

Groups of tourists walking in Hoi An ancient town

Lỗ hổng kỹ năng khi ngành du lịch và khách sạn ăn nên làm ra
Kinh doanh và Quản trị
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 09/07/2025

Trong bối cảnh ngành du lịch và khách sạn Việt Nam đang phục hồi và đa dạng hóa, chuyên gia RMIT cảnh báo rằng sự thiếu hụt kỹ năng có thể cản trở đà tăng trưởng của ngành.

news-thumbnail-vietnam-new-trade-deal-with-us.jpeg

Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt
Kinh doanh và Quản trị
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 09/07/2025

Thỏa thuận thương mại sơ bộ với Mỹ giúp Việt Nam tránh được mức thuế đối ứng 46%, nhưng cũng mở ra một kỷ nguyên thuế cao mới, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc để tồn tại và thích nghi.

news-thumbnail-vietnams-middle-income-dilemma.jpg

Chuyển đổi hay trì trệ: bài toán bẫy thu nhập trung bình của Việt Nam
Kinh doanh và Quản trị
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 02/07/2025

Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quyết định – bứt phá bằng đổi mới sáng tạo hoặc mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình ở những thập kỷ tới.

Xem thêm +