Khơi lại thanh âm cho những khúc ca bị lãng quên

Khơi lại thanh âm cho những khúc ca bị lãng quên

Tại một ngôi làng nhỏ bình yên nằm giữa núi rừng phía Bắc, tiếng ru của người bà và âm thanh dịu dàng của cây đàn tính vang vọng qua những nếp nhà sàn. Với Nguyễn Mai Phương, tân sinh viên nhận Học bổng toàn phần Đại học RMIT Việt Nam, những giai điệu tuổi thơ ấy đã khơi gợi trong cô khát vọng bảo tồn những âm thanh đang dần mai một.

Học bổng toàn phần từ RMIT Việt Nam là bước chuyển quan trọng, ghi nhận năng lực của cô gái trẻ trong việc chuyển hóa ký ức văn hóa thành nguồn cảm hứng nghệ thuật. Các dự án của cô kết hợp hài hòa giữa truyền thống và đổi mới, đưa di sản văn hóa của các dân tộc thiểu số đến gần hơn với giới trẻ thông qua âm nhạc, truyền thông và những hoạt động cộng đồng do chính người dân khởi xướng.

Alt Text is not present for this image, Taking dc:title 'nguyen-mai-phuong-1' Nguyễn Mai Phương, sinh viên nhận Học bổng toàn phần Đại học RMIT Việt Nam, lấy cảm hứng từ chính quê hương miền sơn cước để tái hiện và làm mới di sản văn hóa dân tộc cho thế hệ tương lai.

Hành trình của Phương bắt đầu từ quê hương Hải Dương, nơi cô lần đầu cảm nhận được sự mong manh của cội nguồn văn hóa.

“Bà tôi hát ru bằng một loại ngôn ngữ mà tôi chưa từng nghe ở đâu khác ngoài ngôi làng nhỏ ấy”, Phương chia sẻ.

Những khúc ca này, thiêng liêng nhưng đang dần phai nhạt, gần như vô hình với thế giới bên ngoài.

Nhiều năm sau đó, khi lên thành phố đi học, Phương từng trình diễn một giai điệu truyền thống tại một sự kiện văn hóa.

“Tràng vỗ tay lịch sự nhưng mang lại cảm giác như lời mời kết thúc tiết mục hơn là sự tán thưởng”, cô nhớ lại.

Phương nhận ra rằng các giá trị văn hóa của dân tộc thiểu số không phai nhạt vì thiếu ý nghĩa mà vì thiếu sự hiện diện và sự tích hợp một cách sáng tạo vào đời sống hiện đại.

Nỗ lực đầu tiên của cô gái trẻ là đề xuất tổ chức một buổi hòa nhạc gây quỹ tại trường, kết hợp giữa các nghệ nhân dân tộc thiểu số và ban nhạc sinh viên. Dù ý tưởng độc đáo, phần trình diễn nhạc truyền thống vẫn chưa hòa quyện được với không khí chung.

“Tôi hiểu ra đây không đơn thuần là vấn đề văn hóa mà còn về cấu trúc. Nếu thiếu tương tác ý nghĩa, truyền thống không thể tồn tại trong bối cảnh hiện đại”, cô nói.

Bằng cách tham gia tích cực vào nhiều tổ chức sinh viên khác nhau, Phương đã nỗ lực mở rộng phạm vi ảnh hưởng cho sáng kiến của mình. Trong Liên hoan các ban nhạc, nhóm nhạc học sinh THPT, cô gái trẻ đã tham gia một sáng kiến nhằm đưa nhạc cụ truyền thống vào phần trình diễn hiện đại.

“Đó là trải nghiệm thực sự mở ra nhiều góc nhìn mới cho những người tham gia”, Phương chia sẻ.

Một ban nhạc kết hợp giai điệu sáo Mèo với nhạc rock đã được khán giả bình chọn là tiết mục yêu thích nhất. Sau lễ hội, ba ban nhạc khác đã đưa nhạc cụ truyền thống vào các tiết mục của mình. Sáng kiến hiện được đề xuất mở rộng sang các tỉnh lân cận.

Alt Text is not present for this image, Taking dc:title 'nguyen-mai-phuong-2' Nguyễn Mai Phương và bố mẹ tại Lễ Trao học bổng ở cơ sở Hà Nội, Đại học RMIT Việt Nam.

Tư chất lãnh đạo của Phương không chỉ tỏa sáng trong môi trường học đường mà còn ở các hoạt động cộng đồng. Là Phó chủ nhiệm CLB Tổ chức sự kiện trường THPT chuyên Nguyễn Trãi, Hải Dương, cô phụ trách ba trong số năm sự kiện thường niên lớn nhất trường.

Trong chiến dịch Hoa phượng đỏ, Phương cùng các thành viên đã dành thời gian dạy tiếng Anh cho các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, đồng thời tổ chức Tết Trung thu cho những em ở các khu vực chịu ảnh hưởng của bão Yagi.

Thành tích học tập của cô gái trẻ cũng ấn tượng không kém với điểm tổng kết 9,8/10 cho ba năm THPT.  

Tài năng nghệ thuật của cô cũng được ghi nhận ở cấp độ quốc tế. Tháng 7/2024, Phương thắng giải Vàng tại Liên hoan nghệ thuật châu Á ở Singapore với phần trình diễn độc tấu piano kết hợp giai điệu dân gian trên nền nhạc cổ điển.

Những trải nghiệm ấy đã góp phần định hình nên một phiên bản mà cô gọi là “artpreneur” – người mang cả tri thức văn hóa lẫn sự sáng tạo và tư duy kinh doanh vào việc kiến tạo giá trị xã hội. Hiện Phương đang dự định phát triển CultureBridge, một nền tảng số kết nối các bạn trẻ sáng tạo với nghệ nhân dân tộc thiểu số để cùng sản xuất các ấn bản giáo dục, nội dung số và những sản phẩm gắn với di sản văn hóa.

“CultureBridge hướng tới chuyển hóa những giá trị truyền thống đang bị mai một thành sản phẩm trí tuệ có khả năng nhân rộng”, cô giải thích. Mục tiêu của Phương là tiếp cận học sinh trên khắp Việt Nam và mở rộng quy mô vào các thị trường giáo dục văn hóa khu vực ASEAN trong những năm tới.

Phương tin rằng ngành Cử nhân Kinh doanh, chuyên ngành Kinh doanh toàn cầu, mà cô chọn học tại Đại học RMIT Việt Nam sẽ trang bị cho cô kiến thức và công cụ cần thiết để hiện thực hóa tầm nhìn của mình.

“Các môn học, như Quản trị đa văn hóa và Quản trị đổi mới sáng tạo, sẽ giúp tôi biến CultureBridge từ ý tưởng thành một dự án khởi nghiệp bền vững”, Phương chia sẻ.

Và bạn đồng hành của Phương, Chủ nhiệm CLB Tổ chức sự kiện Vũ Thị Ngân Giang, cũng đồng tình với cô.

“Phương dẫn dắt với sự thấu cảm, sáng tạo và quyết tâm lặng lẽ để xây dựng nên những giá trị bền lâu”, Giang nhận xét. “Cô kết nối mọi người bằng nét riêng, lối tư duy hệ thống và chiến lược rõ ràng”.

Nguyễn Mai Phương không chỉ giữ gìn truyền thống, cô gái trẻ đang kiến tạo hướng tiếp cận mới để tiếp tục lan tỏa văn hóa qua từng câu chuyện, từng bài hát và từng em học sinh.

Bài: Hoàng Hà

04/11/2025

Chia sẻ

Tìm hiểu thêm

Tin tức liên quan

nguyen-mai-phuong-thumb.jpg

Khơi lại thanh âm cho những khúc ca bị lãng quên
Cộng đồng
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 04/11/2025

Tại một ngôi làng nhỏ bình yên nằm giữa núi rừng phía Bắc, tiếng ru của người bà và âm thanh dịu dàng của cây đàn tính vang vọng qua những nếp nhà sàn. Với Nguyễn Mai Phương, tân sinh viên nhận Học bổng toàn phần Đại học RMIT Việt Nam, những giai điệu tuổi thơ ấy đã khơi gợi trong cô khát vọng bảo tồn những âm thanh đang dần mai một.

Quynh smiling while sitting at a table

Một hành trình mở ra từ nghị lực
Khoa học và Công nghệ
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 30/10/2025

Tân chủ nhân Học bổng Chắp cánh ước mơ RMIT Hoàng Thị Quỳnh mang theo hành trang là nghị lực vượt khó và khát vọng theo đuổi ngành Tâm lý học.

doan-hung-anh-thumb.jpg

Lắng nghe thế giới thinh lặng của trẻ tự kỷ qua từng nét vẽ
Cộng đồng
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 28/10/2025

Điều gì có thể biến một quan sát lặng thầm thành thay đổi đầy quyền năng? Với Đoàn Hùng Anh, tân sinh viên nhận Học bổng toàn phần Đại học RMIT Việt Nam, đó là khoảnh khắc em quan sát và lắng nghe thế giới thầm lặng của cậu em họ.

thumbnail-austin-johnson-guinness-world-record-adjudicator-jimmy-pham-koto-jodie-altan-rmit-vietnam.jpg

RMIT và KOTO xác lập kỷ lục Guinness, gây quỹ cho thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn
Cộng đồng
Icon / Small / Calendar Created with Sketch. 27/10/2025

Đại học RMIT Việt Nam và doanh nghiệp xã hội KOTO chính thức xác lập kỷ lục Guinness thế giới với số “25” lớn nhất được sắp xếp từ 631 ổ bánh mì. Diễn ra vào ngày 25/10, sự kiện nhằm gây quỹ thông qua Quỹ Hy vọng để hỗ trợ thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn trên khắp Việt Nam.

Xem thêm +