Tiến sĩ Walsh chỉ ra rằng hàng triệu người đã phải hủy bỏ kế hoạch đi xuất khẩu lao động sang Nhật Bản, Đài Loan hay Hàn Quốc do việc hạn chế đi lại giữa các quốc gia. Bên cạnh đó, nhiều người Việt từng đi xuất khẩu lao động cũng phải hồi hương do dịch bệnh.
“Người lao động thì mất cơ hội kiếm thu nhập và Việt Nam cũng mất đi lượng kiều hối đáng kể vì đó. Các kỹ năng, năng lực và mạng lưới quan hệ mới mà lẽ ra những người này có thể đem đến cho kinh tế Việt Nam cũng bị ngưng trệ”, Tiến sĩ cho hay.
Theo vị chuyên gia từ RMIT, mức độ mở của nền kinh tế cũng đặt ra một điều khác phải cân nhắc: người Việt đang xuất khẩu nhiều loại hàng hóa mà bản thân họ không tiêu thụ trong nước và mua hàng hóa nhập khẩu mà họ không tự sản xuất được.
“Để giảm nguy cơ đến từ thực trạng này, chính phủ nên cân nhắc điều chỉnh trọng tâm sản xuất để người Việt có thể dùng hàng Việt nhiều hơn”, Tiến sĩ Walsh nhận định. “Các nhà hoạch định chính sách nên tìm cách tăng lương tối thiểu, cũng như nâng cao kỹ năng và trình độ học vấn của người lao động trong nước để có thể hợp với mức lương tăng”.
Bên cạnh đó, Tiến sĩ Walsh cho rằng nên hỗ trợ nhiều hơn cho lao động trong sản xuất nông nghiệp để giảm thiểu nguy cơ tổn thương của nhóm lao động đặc thù này. Ông đề xuất bổ sung kiến thức và nguồn lực cho các dự án hướng tới gia tăng giá trị của các mặt hàng và thương hiệu cụ thể, đồng thời phân phối các sản phẩm này ra các nước trong khu vực và thị trường quốc tế.
Đường dài phía trước
“Hiện tại, những nỗ lực mà Chính phủ Việt Nam có thể triển khai hòng vượt qua suy thoái kinh tế toàn cầu là có hạn”, Tiến sĩ Walsh nhận xét. “Chính phủ đã phải điều chỉnh kế hoạch tăng trưởng GDP và rất có thể phải ‘qua cơn bĩ cực mới tới hồi thái lai’”.
Cũng theo vị chuyên gia này, việc chưa chắc khi nào mới có vắc-xin COVID-19 và khả năng các đợt lây nhiễm mới bùng phát có thể đảo lộn bất cứ kế hoạch nào đã đặt ra.
“Người dân trên khắp thế giới đang rất quan ngại về nguy cơ người dân từ các nước khác (bao gồm lao động nhập cư) nhập cảnh vào nước họ và gây ra các đợt bùng phát dịch bệnh mới.
“Sẽ rất hữu ích nếu như mọi người có thể tìm cách đoàn kết để nắm bắt tình hình, và cùng hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau”, Tiến sĩ Walsh nói.
Bài: Hoàng Minh Ngọc
Tiến sĩ John Walsh là Chủ nhiệm bộ môn Kinh doanh Quốc tế tại Khoa Kinh doanh và Quản trị, Đại học RMIT. Tiến sĩ Walsh đã sinh sống và làm việc tại Vương quốc Anh, Sudan, Hy Lạp, Hàn Quốc, Úc, các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Thái Lan, trước khi gia nhập Đại học RMIT Việt Nam vào tháng 10/2018. Ông đã nghiên cứu và công bố nhiều nghiên cứu quanh chủ đề kinh doanh quốc tế, đặc biệt liên quan đến Tiểu vùng sông Mekong. Ông nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Oxford với luận án nghiên cứu về quản trị quốc tế ở khu vực Đông Bắc Á.