Ngành công nghệ thực phẩm là gì? Cơ hội học tập và làm việc

Ngành Công nghệ thực phẩm là một trong những ngành học thuộc khối kỹ thuật - công nghệ có tính ứng dụng cao trong đời sống hiện đại. Trước nhu cầu phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực chế biến nông sản, thực phẩm, thủy sản, ngành này đang thu hút sự quan tâm của đông đảo học sinh, sinh viên. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về ngành Công nghệ thực phẩm. 

Ngành Công nghệ thực phẩm là lĩnh vực đào tạo và nghiên cứu về quá trình sản xuất, bảo quản và kiểm soát chất lượng thực phẩm nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh, giá trị dinh dưỡng và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Đây là ngành đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp thực phẩm sạch, chất lượng và đa dạng cho cộng đồng, đồng thời góp phần nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Cử nhân ngành Công nghệ thực phẩm có thể tham gia vào nhiều lĩnh vực như quản lý chất lượng, nghiên cứu phát triển sản phẩm, vận hành dây chuyền sản xuất và làm việc tại các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm và dinh dưỡng.

Theo học ngành Công nghệ thực phẩm, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức nền tảng và chuyên sâu về các lĩnh vực liên quan đến thực phẩm như hóa học thực phẩm, vi sinh thực phẩm, kỹ thuật phân tích và đánh giá chất lượng, cùng các nguyên tắc về vệ sinh an toàn thực phẩm. Ngoài ra, chương trình học còn tập trung vào các kỹ thuật chế biến thực phẩm hiện đại, giúp sinh viên hiểu rõ quy trình tạo ra sản phẩm từ nguyên liệu thô đến khi hoàn thiện và đưa ra thị trường.

Nội dung đào tạo bao gồm cả lý thuyết và thực hành, trong đó thực hành đóng vai trò quan trọng. Sinh viên sẽ thường xuyên làm việc trong phòng thí nghiệm để rèn luyện kỹ năng phân tích thành phần thực phẩm, kiểm tra mức độ an toàn, thử nghiệm công nghệ mới và vận hành các thiết bị chế biến. Hoạt động này giúp sinh viên hình thành tư duy khoa học và nâng cao khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

Chương trình học còn đi sâu vào các chuyên ngành như: công nghệ chế biến thịt, thủy sản đông lạnh, lương thực, đường, sữa, đồ uống, chất béo thực phẩm, công nghệ bảo quản và phát triển sản phẩm mới.

Một số môn học chuyên ngành tiêu biểu bao gồm: Dinh dưỡng, Hóa sinh học thực phẩm, Vi sinh học thực phẩm, Quản lý chất lượng, An toàn thực phẩm, Phân tích thực phẩm, Công nghệ sinh học thực phẩm, Phát triển sản phẩm,… giúp sinh viên định hướng chuyên môn rõ ràng và sẵn sàng gia nhập thị trường lao động sau khi tốt nghiệp. 

Với vai trò quan trọng trong sản xuất, bảo quản và phát triển thực phẩm, ngành Công nghệ thực phẩm mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn và đa dạng cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Cử nhân ngành này có thể làm việc tại các doanh nghiệp sản xuất, cơ quan quản lý, trung tâm kiểm nghiệm, viện nghiên cứu hoặc tự khởi nghiệp.

Tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến thực phẩm như Vinamilk, TH True Milk, Nestlé, Mondelez,... sinh viên tốt nghiệp có thể đảm nhận các vị trí như kỹ sư công nghệ thực phẩm, kỹ thuật viên vận hành dây chuyền... Công việc thường bao gồm thiết kế quy trình chế biến, kiểm soát chất lượng, tối ưu công thức và đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong lĩnh vực kiểm định và quản lý chất lượng, cử nhân ngành này có thể làm việc tại các trung tâm kiểm nghiệm, cơ quan quản lý nhà nước như Cục An toàn thực phẩm hoặc Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia. Nhiệm vụ chủ yếu là kiểm tra nguyên liệu, sản phẩm, đánh giá mức độ an toàn và giám sát quy trình theo các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000.

Ngoài ra, sinh viên có thể chọn làm việc tại bộ phận nghiên cứu - phát triển (R&D) của các doanh nghiệp như Acecook, Masan... hoặc các viện nghiên cứu chuyên ngành. Công việc trong mảng này tập trung vào phát triển sản phẩm mới, nghiên cứu xu hướng tiêu dùng, cải tiến công thức để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cử nhân cũng có thể tham gia vào các doanh nghiệp xuất khẩu thực phẩm như Vissan, Minh Phú,… với vai trò kiểm soát chất lượng sản phẩm xuất khẩu và đảm bảo tiêu chuẩn theo yêu cầu quốc tế (FDA, EU,...).

Bên cạnh đó, ngành này còn phù hợp với những ai yêu thích khởi nghiệp hoặc tư vấn trong lĩnh vực thực phẩm. Sinh viên có thể tự mở cơ sở sản xuất nhỏ hoặc tham gia hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong việc xây dựng quy trình chế biến, đóng gói, thiết kế sản phẩm và xây dựng thương hiệu. 

Với vai trò quan trọng trong sản xuất, bảo quản và phát triển thực phẩm, ngành Công nghệ thực phẩm mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn và đa dạng cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Cử nhân ngành này có thể làm việc tại các doanh nghiệp sản xuất, cơ quan quản lý, trung tâm kiểm nghiệm, viện nghiên cứu hoặc tự khởi nghiệp.

Tại các doanh nghiệp sản xuất và chế biến thực phẩm như Vinamilk, TH True Milk, Nestlé, Mondelez,... sinh viên tốt nghiệp có thể đảm nhận các vị trí như kỹ sư công nghệ thực phẩm, kỹ thuật viên vận hành dây chuyền... Công việc thường bao gồm thiết kế quy trình chế biến, kiểm soát chất lượng, tối ưu công thức và đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong lĩnh vực kiểm định và quản lý chất lượng, cử nhân ngành này có thể làm việc tại các trung tâm kiểm nghiệm, cơ quan quản lý nhà nước như Cục An toàn thực phẩm hoặc Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia. Nhiệm vụ chủ yếu là kiểm tra nguyên liệu, sản phẩm, đánh giá mức độ an toàn và giám sát quy trình theo các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP, ISO 22000.

Ngoài ra, sinh viên có thể chọn làm việc tại bộ phận nghiên cứu - phát triển (R&D) của các doanh nghiệp như Acecook, Masan... hoặc các viện nghiên cứu chuyên ngành. Công việc trong mảng này tập trung vào phát triển sản phẩm mới, nghiên cứu xu hướng tiêu dùng, cải tiến công thức để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cử nhân cũng có thể tham gia vào các doanh nghiệp xuất khẩu thực phẩm như Vissan, Minh Phú,… với vai trò kiểm soát chất lượng sản phẩm xuất khẩu và đảm bảo tiêu chuẩn theo yêu cầu quốc tế (FDA, EU,...).

Bên cạnh đó, ngành này còn phù hợp với những ai yêu thích khởi nghiệp hoặc tư vấn trong lĩnh vực thực phẩm. Sinh viên có thể tự mở cơ sở sản xuất nhỏ hoặc tham gia hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong việc xây dựng quy trình chế biến, đóng gói, thiết kế sản phẩm và xây dựng thương hiệu. 

Tại RMIT Việt Nam, chương trình Cử nhân Công nghệ thực phẩm và Dinh dưỡng áp dụng phương thức xét tuyển dựa trên kết quả học bạ THPT kết hợp cùng chứng chỉ tiếng Anh quốc tế. Tham khảo chi tiết điều kiện xét tuyển chương trình Cử nhân Khoa học Công nghệ thực phẩm và Dinh dưỡng.

Tuy nhiên, để học tốt ngành Công nghệ thực phẩm, thí sinh cần có nền tảng vững chắc về khoa học tự nhiên, đặc biệt là hóa học và sinh học: hai môn đóng vai trò cốt lõi trong việc hiểu và ứng dụng các quy trình chế biến, bảo quản và kiểm định thực phẩm.

Để học tốt và làm việc hiệu quả trong ngành Công nghệ thực phẩm, bạn cần có những tố chất và kỹ năng sau:

• Tư duy phân tích và sáng tạo: Giúp giải quyết vấn đề và phát triển công thức, sản phẩm mới.
• Đam mê nghiên cứu, yêu thích công nghệ: Thích làm việc trong phòng thí nghiệm, khám phá quy trình sản xuất thực phẩm.
• Quan tâm đến thực phẩm, dinh dưỡng và ẩm thực: Là nền tảng để hiểu sâu nhu cầu thị trường và thị hiếu người tiêu dùng. 
• Cẩn thận, tỉ mỉ và có trách nhiệm: Cần thiết trong kiểm định chất lượng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
• Nhạy bén với nhu cầu thị trường: Có khả năng nắm bắt tâm lý và sở thích khách hàng.
• Kỷ luật và làm việc có tổ chức: Quan trọng trong môi trường nghiên cứu - sản xuất chuyên nghiệp.
• Ham học hỏi, thích tìm tòi: Không ngại mở rộng kiến thức ngoài chuyên môn như marketing, quản lý sản xuất.
• Kiên trì và bền bỉ: Cần thiết để vượt qua thử nghiệm thất bại, tìm ra công thức phù hợp. 

Nếu bạn đang tìm kiếm một chương trình đào tạo ngành Công nghệ thực phẩm mang tiêu chuẩn quốc tế ngay tại Việt Nam, thì chương trình Cử nhân Khoa học Công nghệ thực phẩm và Dinh dưỡng tại RMIT Việt Nam là lựa chọn đáng cân nhắc.

Chương trình này cung cấp nền tảng kiến thức vững chắc về khoa học thực phẩm, công nghệ chế biến và dinh dưỡng. Đồng thời, sinh viên còn được trang bị kỹ năng thực hành chuyên sâu trong môi trường phòng thí nghiệm hiện đại của RMIT và các doanh nghiệp đối tác.

Chương trình kéo dài 3 năm, cho phép sinh viên lựa chọn một trong hai chuyên ngành: Công nghệ thực phẩm hoặc Dinh dưỡng. Chuyên ngành Công nghệ thực phẩm tập trung vào quy trình sản xuất, phát triển sản phẩm mới, đánh giá cảm quan và đảm bảo chất lượng. Trong khi đó, chuyên ngành Dinh dưỡng đào sâu vào lĩnh vực sức khỏe cộng đồng, thành phần dinh dưỡng và tác động của thực phẩm đến cơ thể con người.

Sinh viên sẽ được học tập và thực hành trong các phòng thí nghiệm chuyên nghiệp và bếp thương mại tại các đối tác doanh nghiệp của RMIT. Ngoài ra, chương trình còn tích hợp các hoạt động trải nghiệm thực tế và dự án hợp tác với doanh nghiệp, giúp sinh viên áp dụng kiến thức vào môi trường làm việc thực tế và phát triển kỹ năng nghề nghiệp. 

Điểm nổi bật của chương trình là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành WIL, cùng với mạng lưới đối tác doanh nghiệp rộng khắp, mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp. Sinh viên có thể theo đuổi các vị trí như chuyên viên nghiên cứu và phát triển sản phẩm, chuyên gia dinh dưỡng, quản lý chất lượng, hoặc tiếp tục học lên bậc cao hơn tại RMIT ở Việt Nam hoặc Australia.

Đặc biệt, sinh viên tốt nghiệp từ cả hai chuyên ngành đều đủ điều kiện để trở thành thành viên của Viện Khoa học và Công nghệ Thực phẩm Australia (AIFST). Sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành Khoa học dinh dưỡng đủ điều kiện để đăng ký trở thành chuyên gia dinh dưỡng với Hiệp hội Dinh dưỡng Australia (NSA).

Với chương trình đào tạo tiên tiến và môi trường học tập quốc tế, RMIT Việt Nam là môi trường học tập lý tưởng cho những ai muốn theo đuổi đam mê trong lĩnh vực Công nghệ thực phẩm và Dinh dưỡng.

Qua bài viết, bạn đọc đã có cái nhìn tổng quan về ngành Công nghệ thực phẩm - từ nội dung đào tạo, tố chất cần thiết đến cơ hội nghề nghiệp sau tốt nghiệp.