Liệu doanh nghiệp đã chuẩn bị đủ nguồn nhân lực tích hợp cho AI tạo sinh?

Hơn sáu mươi lãnh đạo doanh nghiệp, giám đốc nhân sự, đối tác nhân sự tham gia diễn đàn đã cùng thảo luận về cách làm thế nào các công ty nắm bắt những tiến bộ đang phát triển nhanh chóng và các ứng dụng mang tính chuyển đổi, mức độ chuẩn bị của doanh nghiệp, cũng như các vấn đề và thách thức liên quan đến tích hợp AI tạo sinh.

AI tạo sinh là một lĩnh vực mới của học máy đang thu hút sự chú ý trong hai năm qua. Nội dung mới do AI tạo sinh tạo ra sẽ loại bỏ các công việc thường ngày, chẳng hạn như dịch vụ khách hàng thông qua tin nhắn, khối lượng công việc lặp đi lặp lại của báo cáo tài chính và soạn thảo email, để cải thiện năng suất và sự hài lòng trong công việc. Việc đưa AI tạo sinh vào kinh doanh và nâng cao kỹ năng AI cho lực lượng lao động đang gia tăng. Tuy nhiên, các tổ chức đã thực sự sẵn sàng cho sự chuyển đổi này?

Dựa trên cuộc khảo sát trước diễn đàn do công ty tư vấn Deloitte Đông Nam Á thực hiện với các khách đăng ký tham dự, trong đó 2/3 số người được hỏi là nhân sự cấp cao (C-level) hoặc Hội đồng quản trị và quản lý cấp trung tại Việt Nam, chưa đến một nửa số doanh nghiệp phản hồi họ đang chuẩn bị phần nào để tích hợp AI tạo sinh. Hơn nữa, cuộc khảo sát cho thấy rằng cứ ba chuyên gia nhân sự thì có một người thành thạo AI và chỉ 21% chuyên gia nhân sự có sáng kiến tích hợp AI tạo sinh vào doanh nghiệp, thấp hơn nhiều so với hơn 50% người không thuộc lĩnh vực nhân sự đang cân nhắc khám phá hoặc triển khai các công nghệ AI tạo sinh.

Cuộc thảo luận sôi nổi tại Diễn đàn Nhân sự cho thấy rằng năng lực về AI tạo sinh khác nhau giữa các ngành nghề và doanh nghiệp. Các ngành được cho là có mức độ tích hợp AI cao hơn là kỹ thuật điện, logistics và tuyển dụng. Việc tích hợp AI tương đối ít hơn đối với các ngành xây dựng và dịch vụ như kế toán, pháp lý, giáo dục, năng lượng tái tạo và bảo hiểm.

Ông Mark Teoh, Giám đốc điều hành Deloitte Consulting nhận định con người làm chủ AI sẽ thay thế con người không làm chủ AI. Bất chấp lợi thế cạnh tranh của AI tạo sinh, vẫn còn rất nhiều điều về công nghệ này chưa được biết đến. Mặc dù các doanh nghiệp biết về công cụ mới nổi này và hy vọng sẽ nắm bắt được các ứng dụng và kết quả của nó, họ vẫn lo lắng về việc áp dụng và rủi ro kèm theo, trong khi khả năng tích hợp vào kinh doanh vẫn chưa rõ ràng. Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp cũng quan tâm đến những vấn đề đạo đức và hạn chế trong ứng dụng của AI vào công ty của họ.

Sự kết hợp giữa những điều chưa biết và cơ hội tạo ra lợi thế cạnh tranh thông qua AI tạo sinh dẫu có thể còn mơ hồ nhưng vẫn đầy tiềm năng. Doanh nghiệp cần có lộ trình rõ ràng về cách thức, địa điểm, cái gì và ai sẽ tích hợp AI tạo sinh. Các khía cạnh pháp lý, rủi ro và ý nghĩa đạo đức của AI tạo sinh bao gồm bảo mật thông tin ở cấp độ nhân viên và tổ chức, cấp phép và sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp.

Cần phải đảm bảo rằng nhân viên hiểu được công nghệ và sẵn sàng tiến bước với hệ thống hỗ trợ tích hợp AI. Tiến sĩ Gavin Nicholson, giảng viên bộ môn Quản trị nguồn nhân lực tại Đại học RMIT Việt Nam nhận xét đây là vấn đề không chỉ của doanh nghiệp mà còn của cả xã hội nói chung. Không có ai nên bị thiệt thòi trong việc thấu hiểu, sử dụng và hưởng lợi từ công nghệ.

Kỹ năng sử dụng AI tạo sinh tại nơi làm việc đã trở nên phổ biến toàn cầu. Diễn đàn Kinh tế Thế giới từng dự báo có 133 triệu việc làm mới dựa trên AI toàn cầu vào năm 2022 trong khi 75 triệu việc làm trở nên dư thừa. Việc áp dụng AI tại các công ty đã tăng lên đáng kể. Nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng 77% lực lượng lao động tại Trung Quốc đã sử dụng AI trong công việc dưới một số hình thức, trong khi con số này ở Ấn Độ là 71%. Cần có nhân tài thông thạo AI và sở hữu kỹ năng cao để đáp ứng sự chuyển đổi nguồn nhân lực đang thành hình. Cho đến nay, AI tạo sinh đã được triển khai trong lĩnh vực nhân sự, chẳng hạn như các dịch vụ nhân sự tự thực hiện, tuyển dụng nhanh hơn, quy trình chào đón nhân viên mới tự động hóa hơn, tăng năng suất và gắn kết nội bộ tốt hơn.

Nâng cao năng lực liên quan đến AI tại các doanh nghiệp là điều không thể thiếu để thích ứng với những lợi thế công nghệ mới và thực hiện chiến lược kinh doanh trong thời đại AI. Lực lượng lao động có trình độ học vấn sẽ được đánh giá bằng cách tiếp cận dựa trên kỹ năng trong các tổ chức. Báo cáo Xu hướng Nguồn nhân lực của Deloitte năm 2023 khuyến nghị nên giải quyết vấn đề sáng tạo hơn và đánh giá dữ liệu dựa trên những “trợ lý” AI tạo sinh.

Diễn đàn Nhân sự RMIT và Deloitte lần thứ 5 diễn ra vào năm 2024 sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác thể chế và ngành nghề trong việc củng cố nguồn nhân lực tại Việt Nam.

Bài: Tiến sĩ Trần Nguyệt Quế và Phó giáo sư Yin Teng Chew, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam