Khám phá tương lai của vật liệu bền vững trong ngành thời trang

Khám phá tương lai của vật liệu bền vững trong ngành thời trang

Buổi trình bày dự án “Vật liệu của tương lai: chế tạo thử nghiệm cellulose vi khuẩn như một vật liệu sinh học tiềm năng” do Đại học RMIT tổ chức đem đến một cách tiếp cận mới cho thời trang bền vững.

Ngành thời trang và dệt may được xem là một trong những tác nhân gây ô nhiễm lớn nhất trên thế giới. Theo McKinsey, hằng năm ngành này thải ra hơn 1,2 tỉ tấn phát thải nhà kính, ảnh hưởng không nhỏ tới môi trường. Đặc biệt, các loại sợi tổng hợp có nguồn gốc từ dầu mỏ và sợi dệt như polyester có thể mất tới 200 năm để phân hủy. Do đó, việc cần phải chuyển hướng sang dùng các vật liệu sinh học với tiềm năng giúp phát triển ngành dệt may và thời trang bền vững hơn hiện đang được ghi nhận trên toàn cầu.

Buổi đối thoại thuộc khuôn khổ Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam 2022. Buổi đối thoại thuộc khuôn khổ Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam 2022.

Thuộc khuôn khổ Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam 2022, dự án hướng tới xem xét bối cảnh địa phương cũng như triển vọng của việc nuôi cấy và sấy khô vật liệu sinh học thành nguồn nguyên liệu thô tiềm năng thay thế các vật liệu có nguồn gốc từ hóa thạch. Dự án thực nghiệm này tìm hiểu các dạng thay thế vải hoặc có cấu trúc giống vải trong hệ thống tự nhiên bằng cách lên men và thu hoạch các màng cellulose từ quá trình lên men.

Buổi chia sẻ thông tin dự án được thực hiện bởi Phó giáo sư Donna Cleveland – Phó khoa Truyền thông và Thiết kế (Đại học RMIT Việt Nam), Giáo sư Frances Joseph – Giáo sư về Tương lai vật chất tại Huri Te Ao, Khoa Môi trường tương lai (Đại học Công nghệ Auckland, New Zealand) và Phó giáo sư Rajkishore Nayak – giảng viên cấp cao Khoa Truyền thông và Thiết kế (Đại học RMIT Việt Nam).

Trong suốt sự kiện, các nghiên cứu viên đã thảo luận và đưa ra ví dụ về cách các nguyên liệu sẵn có tại địa phương như trái cây, trà và đường được dùng để lên men trà Kombucha như một hình thái của cellulose vi khuẩn có thể thay đổi tính năng và các đặc tính khác của vật liệu sinh học mới. Các nghiên cứu viên còn cân nhắc đến một số mặt của mẫu thử như đặc tính vật lý và thẩm mỹ, cũng như tiềm năng ứng dụng trong thiết kế để đề xuất các giải pháp trong cách làm thế nào để phát triển ngành thời trang và dệt may bền vững.

Trong bài thuyết trình của mình, Phó giáo sư Donna Cleveland đã chỉ ra những tác động của các vật liệu gây hại, như nhựa tổng hợp hay da từ động vật, tới môi trường, và tầm quan trọng của việc tìm ra một vật liệu sinh học thay thế cho những vật liệu quen thuộc hiện có.

“Nhựa không xấu, nhưng nó phù hợp với những vật dụng và công trình có công năng sử dụng dài hạn, theo đơn vị tính bằng năm, chứ không phải có vòng đời sử dụng chỉ vỏn vẹn 45 phút như một chiếc túi nilon.

Thử nghiệm cellulose vi khuẩn như một vật liệu sinh học tiềm năng phát triển các giải pháp thay thế cho vật liệu tổng hợp từ dầu mỏ có tác động môi trường thấp hơn nhiều. Nó cũng mang lại tiềm năng cho các quy trình sản xuất nội địa hóa để phát triển các vật liệu mới độc đáo. Việt Nam có nguồn nguyên liệu dồi dào để sản xuất vật liệu thay thế có nguồn gốc từ sinh học bền vững và sẵn có tại địa phương”, bà cho biết.

Phó giáo sư Donna Cleveland và Giáo sư Frances Joseph tại sự kiện. Phó giáo sư Donna Cleveland và Giáo sư Frances Joseph tại sự kiện.

Phó giáo sư Cleveland còn giải thích lý do bà chọn các nguyên liệu như trái cây, trà và đường.

“Kombucha đã có mặt trên toàn thế giới một thời gian dài. Đây là trà lên men phát triển một ‘cộng sinh của vi khuẩn và nấm men' Scoby, nơi vi khuẩn ăn đường và trà để có thể tạo ra một môi trường rất axit và tạo thành các lớp cellulose. Sau đó, những lớp cellulose này có thể được thu hoạch và sấy khô, và được xử lý bằng các kỹ thuật và công thức khác nhau, ví dụ như sáp ong và dầu dừa. Trong quá trình thử nghiệm, chúng tôi đã khám phá tác động của các nguyên liệu sử dụng đường, trà và các thành phần khác ở Việt Nam để nuôi trồng vật liệu sinh học. Điều này cho phép chúng tôi xác định những ảnh hưởng có thể có của thực phẩm và thức ăn dư thừa tại địa phương đối với đặc tính của vật liệu”, bà chia sẻ.

Giáo sư Frances Joseph nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển vật liệu sinh học.

“Với nền tảng sản xuất thời trang ngày càng phát triển, việc phát triển hàng dệt may có nguồn gốc sinh học bền vững được sản xuất trong nước sẽ mang lại cho ngành công nghiệp Việt Nam một điểm khác biệt đặc biệt giúp giảm tác động tiêu cực đến môi trường và có sức hấp dẫn cao đối với các công ty thời trang quốc tế đang hướng đến phát triển bền vững hơn.

Ngoài ra, với truyền thống thủ công phong phú và dân số trẻ, giàu tính sáng tạo, quan tâm đến môi trường, những vật liệu mới này sẽ được sử dụng để phát triển các sản phẩm mới tại địa phương và các ứng dụng thay thế nhựa và vật liệu có nguồn gốc từ dầu mỏ”, Giáo sư Joseph nhấn mạnh.

Người tham gia buổi đối thoại đã có cơ hội trải nghiệm một số bản mẫu trong hơn 100 mẫu thử từ dự án. Người tham gia buổi đối thoại đã có cơ hội trải nghiệm một số bản mẫu trong hơn 100 mẫu thử từ dự án.

Người tham gia sự kiện còn có cơ hội xem tận mắt và sờ tận tay một số bản mẫu trong hơn 100 mẫu thử từ dự án. Tất cả khán giả đều cảm thấy vừa lạ lẫm vừa hứng thú trước những bản mẫu thí nghiệm được tạo nên từ sự kết hợp khác nhau của đường (đường trắng/đường nâu/mạch nha/đường mía), trà (trà đen/trà ô-long/trà thảo mộc) và trái cây (dưa hấu/chuối/thanh long/dừa).

Một số khán giả cho biết, buổi đối thoại là cơ hội để họ tiếp cận ý tưởng mới về vật liệu sinh học và là sân chơi kết nối những cá nhân, nhóm và doanh nghiệp từ nhiều ngành khác nhau. Ông Ngô Xuân Đại, Tư vấn kỹ thuật, nhận xét: “Thông tin rất hữu ích nên tôi đang nghĩ đến việc kết hợp các vật liệu như vải vào ngành điện tử. Vật liệu sinh học mới có nhiều triển vọng trong tương lai”.

Mới đây, RMIT Việt Nam vừa đưa môn học Công nghệ dệt may vào chương trình Thời trang để sinh viên được chế tạo và phát triển vật liệu sinh học và nhựa sinh học mới.

Bài: Thùy Dung

  • Thời trang

Tin tức liên quan